Τελειομανία – Υπάρχει άραγε το τέλειο;
“Πρέπει να ακολουθώ αυτό το πρόγραμμα”
“Αν δεν κοπιάσω, δεν θα γίνει τέλειο”
“Πρέπει να ξεκινήσω δίαιτα”
“Το τέλειο γίνεται αλλά όποιος δεν το πιστεύει είναι τεμπέλης”
“Έχω πάρα πολλά νεύρα, δεν έγινε όπως το είχα στο μυαλό μου”
Έχεις κάνει κανείς τέτοιες σκέψεις; Σίγουρα, λίγο πολύ, όλοι μας. Είναι από τις πιο ενδεικτικές τελειομανιακές (ή τελειοθηρικές) σκέψεις και πεποιθήσεις.
‘Και γιατί είναι κακό να θες το τέλειο; Γιατί να μην έχουμε πρέπει;’
Μπορεί να είναι από τις πρώτες σας σκέψεις. Και όχι, δεν υπάρχει τίποτα κακό στην επιθυμία μας αλλά στην διαδικασία μας. Το πρόβλημα ξεκινά όταν χάνουμε το νόημα την κάθε μας συμπεριφοράς και αντί για αυτό, εστιάζουμε στο αποτέλεσμα και την διαδρομή ούτε την απολαμβάνουμε, αλλά ούτε και την συνειδητοποιούμε, κάπως σαν να μην είμαστε πρωταγωνιστές αλλά θεατές της ζωής μας.
Κάτω από όλες τις περιπτώσεις που αναζητούμε την τελειότητα και την πλαισιώνουμε με αυστηρά πρέπει, υπάρχει μία βάση (δυστυχώς) πολύ σταθερή: η αποτυχία.
Φοβόμαστε τόσο την αποτυχία, τρέμουμε στην ιδέα πως θα ντροπιαστούμε, αγχωνόμαστε πως θα μας ακολουθεί για πάντα το στίγμα του λάθους μας, θα μείνει να μας χαρακτηρίζει για την αστοχία/αχρηστία/χαζομάρα μας. Αναρωτιέμαι αν διαβάζοντας αυτή την πρόταση νιώσαμε όλη το ίδιο βάρος, την ίδια πίεση…
Αντί για την τελειότητα, με ευκολία οδηγούμαστε στην αγωνία, την μιζέρια και την θλίψη. Είναι πολλές οι έρευνες που έχουν αποδείξει πως ο αγώνας προς την τελειότητα οδηγεί σε αγχώδεις διαταραχές, όπως οι κρίσεις πανικού και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, στην κατάθλιψη αλλά και την απομόνωση. Γενικότερα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν συχνότερα όσοι είναι τελειομανείς είναι τα παρακάτω:
1. Οι σχέσεις δεν είναι ποτέ ικανοποιητικές
Αναζητώντας το τέλειο, είναι υπερβολικά δύσκολο να μπορούμε να παραβλέψουμε με ευκολία αδυναμίες και δυσκολίες, τόσο δικές μας όσο και των άλλων. Σε κάθε είδους σχέση, είναι φυσικό να γίνουμε αυστηροί και απαιτητικοί και να αντιμετωπίζουμε ποικίλες αντιδράσεις από τους άλλους. Όσο και αν η πρόθεσή μας είναι καλή, οι άλλοι νιώθουν πίεση και άγχος, αντιδρούν ή καταπιέζονται και δεν έχουν και τον απαραίτητο χώρο για να εξελιχθούν στα δικά τους πλαίσια.
2. Το άγχος και η κούραση είναι πάντα εδώ
Καθώς η ευκαιρία για τελειότητα είναι 24/7 παρούσα, χρειάζεται να είμαστε αντίστοιχα όλη την ώρα σε ετοιμότητα. Για αυτό το μυαλο μας δεν σταματά ποτέ, το σώμα μας είναι πάντα διαθέσιμο και η κούραση μοιραία έρχεται, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Το στρες της καθημερινότητας και το διαρκές άγχος που ακολουθεί, αυξάνουν την κόπωση άμεσα.
3. Ντροπή και ενοχή
Αν αναρωτηθούμε γιατί θέλουμε πραγματικά το τέλειο, με κάποιον τρόπο θα καταλήξουμε στο ότι αν δεν έχουμε το τέλειο θα είναι ντροπιαστικό και θα σημαίνει πως κάτι δεν κάναμε καλά, κάπως κάναμε λάθος. Μας δυσκολεύουν όλους τα λάθη, πόσο μάλλον εκείνους που χτίζουν ολόκληρες συμπεριφορές, σχέσεις και ζωές στο “δεν πρέπει να πάει τίποτα στραβά”…
4. Ματαίωση
Και αφού, μοιραία, τα πράγματα θα πηγαίνουν και στραβά, η πτώση είναι τεράστια όταν αυτό συμβαίνει. Η προσπάθεια για να πετύχουμε το τέλειο είναι τόσο μεγάλη, που η απογοήτευση, η ματαίωση που νιώθουμε όταν δεν έχουμε τα αποτελέσματα που ‘έπρεπε’ είναι διπλάσια.
Το τέλειο είναι να είσαι παρόν και να ζεις ολοκληρωτικά την κάθε στιγμή – κάτι που ο τελειομανής σίγουρα δεν κάνει αφού σκέφτεται πάντα το πριν και το μετά.
